Btw
Wat betekent btw?
Btw staat voor belasting op de toegevoegde waarde. Het is een indirecte belasting die berekend wordt op de omzet van een onderneming, dus op elke individuele transactie van verkoop. Indirect omdat zij geïnd wordt als een deel van de factuur en door de leverancier die de factuur opstelt, aan de overheid wordt doorgestort (dus de ondernemer stort het btw-gedeelte door).
Hoe werkt btw?
Producten en sommige diensten worden doorgaans in een keten geproduceerd. Denk aan een meubel: het ruwe hout wordt aangekocht, dan volgt het verzagen in een zagerij, de meubelmaker gaat daarmee aan de slag, het ruwe meubel kan dan naar de stoffeerder zodat de zetel als een afgewerkt product bij de groothandel en nadien in een meubelzaak belandt. Slechts weinig ondernemingen nemen al deze stappen voor eigen rekening. Doorgaans zorgen aparte ondernemers voor elke tussenstap waarbij zij telkens wat waarde toevoegen. Ieder op zijn of haar beurt factureert de volgende schakel in de ketting, inclusief btw. Zij zijn allemaal belastingplichtigen die de ontvangen btw aan de staat doorstorten. Niet alles, want zij mogen de btw die in de factuur van hun leverancier zat - de vorige schakel - eerst aftrekken. Zij betalen dus ‘per saldo’ namelijk de btw op de waarde die zij zelf hebben toegevoegd.
De effectief aan de staat te betalen btw per maand of per trimester, is het verschil tussen de verschuldigde btw dus de som van de btw in alle uitgeschreven facturen door een ondernemer, min de aftrekbare btw. Die laatste is de som van alle btw bedragen die in de aankoopfacturen van de leveranciers van die ondernemer zaten. De toegevoegde waarde is lastig per item te bepalen, daarom gebeurt dat door alle verkopen te verminderen met alle aankopen. Het saldo is de toegevoegde waarde.
Btw-aangifte
Elke zelfstandige en elk bedrijf is verplicht om btw op de facturen te rekenen, enkele uitzonderingen daargelaten. Het bovenvermelde systeem van de btw zorgt dat bij elke stap alleen de toegevoegde waarde belast wordt, want de btw op de aankopen en diensten van vorige stappen wordt afgetrokken.
Omdat elke ondernemer en onderneming een btw aangifte doet, is de ketting overzichtelijk. De btw op een factuur van een verkoop is aan de staat verschuldigde btw (een schuld), die op de factuur van een leverancier is de aftrekbare btw, een vordering van de ondernemer op de btw-administratie. De verkoopfactuur is in principe hoger dan de aankoopfactuur (of facturen bij samengestelde producten). De btw-aangifte naar de btw-administratie maakt dat verschil duidelijk, zodat niemand naar verhouding te veel btw betaalt.
Wie betaalt uiteindelijk de btw?
Alle bedrijven die aan een product bijdragen, betalen een deel van de btw, maar zij recupereren ook dat deel dat ze op de aankopen betaald hebben. Uiteindelijk draagt de eindconsument het volledige btw-bedrag. De verkoper aan het einde van de ketting rekent immers de totale verkoopprijs. Die is de som van alle aankopen in eerdere schakels plus de waarde die de laatste verkoper/leverancier toevoegt. Op dat totale bedrag betaalt de eindgebruiker de btw, zonder dat hij of zij die kan recupereren in een schakel na hem/haar. De btw-wetgeving is complex, er zijn dus nogal wat specifieke regels en zelfs vrijstellingen van btw, zoals de voor kleine ondernemingen die geen btw aan de overheid moeten doorstorten. Maar, zij mogen de btw die zij aan hun leveranciers betaald hebben, niet aftrekken! Men zou kunnen denken dat dus enkel particulieren de btw betalen? Vooral, maar niet alleen. Vzw’s genieten bijvoorbeeld ook geen btw aftrek.